Türk Devletleri, İslamiyet öncesi kut anlayışını benimsemiştir. Yönetimdeki etkisi ve kut hakkında merak edilenleri sizler için hazırladık.
İçeriğimizde ve Türk Devletleri Kut Anlayışı Yönetim Etkisi Türk Tarihi İnanç Sistemleri Politika konusunda detaylar bulabilirsiniz.
İlk Türk devletleri, İslam’dan önce dahi, tek bir Tanrı olduğuna inanır ve yeryüzünde de sadece bir kişinin yönetime sahip olacağına inanırdı. Bu yetkinin de Tanrıdan verildiği anlayışı hakimdi. Kan yolu ile geçen yönetim sadece ailenin erkek üyelerine aitti ve buna kut anlayışı denirdi.
Kut anlayışı binlerce sene önce var olmasına rağmen İslam’ın yayılması bu anlayışta pek değişikliğe neden olmamıştır. Osmanlı İmparatorluğu da bu anlayışı benimsemiştir. Tabii, bunun yönetime bazı olumlu ve olumsuz etkileri olmuştur.
Kut Anlayışının Olumlu ve Olumsuz Etkisi
Kut anlayışının olumlu yönü, sadece ailenin erkek üyeleri arasında bir hükümdarlık anlayışı olduğundan rekabet kısıtlı kalmıştır. Sadece ailenin erkekleri aralarında mücadele etmiştir. Zeki, çevik, güçlü ve yetenekli olanlar yönetimde kalarak Türklerin uzun yıllar boyunca tarih sahnesinde kalmasını sağlamıştır.
Kut anlayışının olumsuz tarafları ise aile içindeki kavganın artmasına, birbirlerini bu mücadele uğruna öldürmek zorunda kalmalarına neden olmuştur. Osmanlı’da da benzer anlayış devam etse de bir süre sonra erkek üyeler arasında değil, sadece babadan oğula geçme anlayışı benimsenerek rekabet daha az seviyeye indirgenmiştir. Hatta Devletin bütünlüğünü korumak için kardeşler arasındaki mücadele yasallaşmıştır. Şehzadeler sancaklara gönderilere tecrübe kazanmaları sağlanmıştır. Daha ilerleyen dönemlerde ise ekber ve erşed, yani büyük ve olgun olan kişi başa geçmiş, bu da yetenekli padişahların başa geçme ihtimalini azaltmış ve Osmanlı İmparatorluğu zamanla güç kaybetmiştir.