Medd-i Lazım Nedir?

Medd-i lazım Özellikle Kuran-ı Kerim okurken layığıyla okuyabilmek için Arapça dilinin kurallarına hakim olmak çok önemlidir. Medd-i Lazım ise bunlardan birisidir. Türlerini, nasıl okunması gerektiğini ve hangi şartlarda gerekli olduğunu tüm detaylarıyla ele almakta fayda var. 

İçeriğimizde ve Medd-i Lazım Medd-i Lazım anlamı Medd-i Lazım özellikleri Medd-i Lazım kullanımı Medd-i Lazım ö konusunda detaylar bulabilirsiniz.

Medd terimini Arapça için uzatılması gerekli olan harfleri tanımlamak için kullanılan bir kavram olarak açıklayabiliriz. Medd-i Lazım oluşabilmesi içinse gerekli olan birkaç kriter var. Med harfinden sonra Lâzımî sükûn gelmesi durumunda direkt olarak Medd-i Lazım olarak tanımlanır. 

Dolayısıyla teknik olarak Medd-i Lazım oluşabilmesi için med harfi zorunludur. Aynı zamanda med harfinden sonra gelecek harfin şiddetli veya başka bir ifadeyle cezimli olması bir başka zorunluluktur. İşte bu bağlamda direkt olarak Medd-i Lazım söz konusu olur. 

Normal şartlarda bir elif uzunluğunda olduğunu düşünecek olursak Medd-i Lazım söz konusu olduğunda tam 3 elif uzatılması gerekir. Ki bu sayede 4 elif ölçüsünde okuma gerçekleştirilir. İşte bu durum da Medd-i Lazım olarak açıklanır. 

Medd-i Lazım Ne Zaman Olur?

Medd-i Lazım oluşabilmesi için kriterler aşağıdaki gibidir.

• Herhangi bir harf-i med olması gerekir.
• Harf-i med sonrasında mutlaka sebeb-i med, sükûn-i lâzım gelmelidir.
• Buna alternatif olarak med sonrasında cezimli yani şiddetli harfler gelmelidir. 
• Bu durumlarda Medd-i Lazım oluşur. 

Medd-i Lazım Örnekleri

Medd-i Lazım ne demek sorusuna daha iyi yanıt bulabilmenin yolu örneklerden geçmektedir. Aşağıda da bununla alakalı iki farklı örnek ve bunların açıklamalarını bulabilirsiniz. 

• يٰسٓ

Açılı mukatta’a harfleriyle يَا س۪يٓنْ şeklinde olan bu örnekte harf-i med olarak ‘’ ي’’ görülebiliyor. Harf-i med sonrasında ise cezimli bir harf olarak ‘’ نْ’’ nun geldiğini görüyoruz. Cezimli harfler bu bağlamda Lâzımi sükûn olarak kullanılır ve üç elif uzatılmak suretiyle Medd-i Lazım uygulanır. Medd-i Lazım uyarınca ‘’ س’’ harfinin okunması 4 elif ölçüsünde olmalıdır. 

• وَلَ الضَّٓالّ۪ينَ

Bu örnekte ise harf-i med Dad harfi olan‘’ ض’’ sonrasında gelen eliftir. Gelen ‘’ ا’’ harfinin med olduğunu fark ettikten sonra ardından gelen şeddeli harfi görmek zor değildir. Gelen ‘’ لْ لِ = لِّ’’ şeddeli harften dolayı bu şeddeli harfleri de Lâzım-î sükûn olarak kullanırız ve medd-i Lazım olur. Dolayısıyla dört elif ölçüsünde okunacak olan harf Dad harfi olan ‘’ ض’’ olarak belirlenir. 

Medd-i Lazım Türleri

Medd-i Lazım çeşitleri kendi içerisinde bazı dinamiklere dayalı olarak dört ana grupta incelenir. 

• Medd-i Lazım Kelimeyi Musakkale 

Eğer ki kelime içerisinde harf-i med sonrasında gelen sebebi med lazımi sükûn olarak şeddeli ise kelimeyi musakkale medd-i lazım oluşur. Örneği ise ‘’ لاَ تُضَارُّ’’ şeklindedir. 

• Medd-i Lazım Kelimeyi Muhaffefe  

Med harfinden sonra sebebi lazımi sükûn için cezimli bir harf geliyorsa kelimeyi muhaffefe medd-i lazım olarak yorumlanır. Örnek için ‘’ اٰلْٰٓنَ’’ incelenebilir. 

• Medd-i Lazım Harfi Musakkale 

Kelime içerisindeki harf-i med, sebebi lazımi sükûn olarak ayrı bir harfe şeddeli olarak geliyorsa bu durumda da harfi musakkale medd-i lazım olur. En net örnek olarak ‘’ ( قٓ )( الٓ ) ألَفِْ لآمِّيمْ’’ verilebilir. 

• Medd-i Lazım Harfi Muhaffefe  

Son olarak med harfinin ardından sebebi lazımi sükûn farklı bir harfe geliyor ve ceezimli bir harf ise harfi muhaffele medd-i lazım görmüş oluruz. Bunun örneği ‘’ قٓ’’ olarak değerlendirilebilir.