Koah Hastalığı Nedir? Hastanın Şikayetleri Nelerdir? Tanısı ve Tedavisi

Koah Hastalığı Nedir

Koah Hastalığı akciğerlerdeki hava keselerinin tıkanması sonucu oluşan nefes almada güçlük, öksürük, nefes darlığı gibi rahatsızlıklara neden olan kronik bir hastalıktır. Solunum, akciğerleri dolduran temiz havanın bronşiyal tüpler tarafından emilmesine ve temiz havadaki oksijenin kan yoluyla dokulara taşınmasına neden olur. Koah hastalığı meydana geldiğinde, bronşiyal tüpler tıkanır ve bu da akciğer kapasitesinin büyük ölçüde azalmasına neden olur. Bu durumda solunan temiz hava akciğerlerden tam olarak emilemez ve bu nedenle kana ve dokulara verilmesi için yeterli oksijeni sağlayamaz.

Koah Hastalığı Ne Sıklıkla Görülmektedir?

Sigara Koah’ın ana nedenidir ve bu nedenle Norveç’te her 3 vakadan 2’si görülmektedir. Bu hastalığa sahip hastaların% 6 ila% 8’i hiç sigara içmemiştir ve işyerinde maruz kalmazlarsa vakaların en az% 15’i ortaya çıkmayacaktır. Genetik koşullarda da rol oynar. Dünya çapında koah hastalarının yaklaşık% 95’inin sigara içtiği ve 20 yıldan fazla süredir her gün sigara içtiği tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, son araştırmalar astımı olan çocukların, astımı olmayan ancak günlük sigara içen yetişkinlere göre koah hastalığı gelişme olasılığının üç kat daha fazla olduğunu göstermiştir. Koah dünya çapında önemli bir halk sağlığı sorunu olmasına rağmen, halk bu konuda çok az şey biliyor. Toplumumuzda 40 yaş üstü her beş kişiden biri koah hastasıdır.

Koah Hastalığının Tehlikelisi Nedir?

Koah hastalığında en önemli faktör hastalığın belirtilerinin izini sürerek teşhisi erken koymaktır. Bununla birlikte hasta kullanmakta olduğu sigarayı doktorlar tarafından bıraktırılarak tedaviye başlanması en önemli bir diğer etkendir. Hastanın tedavide kullanılan ilaçların zamanında alınması  sağlıklı, spor eşliğinde hayatını düzenli hale getirdiğinde hastalığın tehlikeli bir yanı bulunmamaktadır. Amerikan sağlık araştırması, koah hastalığı ile akciğer kanseri arasındaki yakın bağlantıyı ortaya çıkardı. Koah hastalarında 10 yıl içinde akciğer kanseri riskinin normal akciğer fonksiyonuna göre 4-5 kat daha yüksek olduğu bulunmuştur. Ayırt edici özelliklerinden biri, özellikle hafif ve orta derecede koah ve kardiyovasküler hastalıklarda akciğer kanserinin ölüm nedeni iken, ileri koah’lı hastalarda ölüm nedeninin solunum yetmezliği olarak kabul edilmesidir. Koah hastalığı tedavisi yapılmadığı taktirde kanserden daha fazla vücutta hasar meydana getirdiği ve teşhisi anında konulmadığı taktirde hızlı ölümlere sebebiyet vermektedir.

Koah Hastalığı Neden Olur?

Koah için en büyük risk faktörü sigara ve benzeri tütün ürünlerinin tüketimi olup, bu ürünlerin dumanına maruz kalan kişilerde hastalık görülme sıklığı büyük ölçüde artmıştır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan araştırmalar, koah’ın ortaya çıkmasında kirli hava koşullarının da etkili olduğunu göstermiştir. İşyerinde; toz, duman, kimyasallar ve organik yakıtların neden olduğu hava kirliliğinin bronşiyal tıkanmaya neden olduğu ve akciğer kapasitesini büyük ölçüde düşürdüğü gözlemlenmiştir. Koah Hastalığı oluşumunda genetik risk faktörlerinin rolü tam olarak aydınlatılmamış olsa da, biokütle  kullanımı ve dumanla dolu işyerlerinde çalışmanın neden olduğu sağlıkta, özellikle kapalı alanlarda eşitsizlik olduğu iyi bilinmektedir. Hava kirliliği en önemli çevresel risk faktörüdür. Son yıllarda insanlar, bir risk faktörü olarak kabul edilen fiziksel aktivite ve hareketsizliğin azaltılmasına giderek daha fazla önem verdiler. Sigara veya diğer tütün ürünlerine bağımlıysanız veya bağımlıysanız, geçmişte veya günümüzde tozlu bir ortamda çalışmak durumunda kalındıysa, ısıtma ve pişirme için organik yakıtlar kullanıldıysa bu hastalık belirtilerine dikkat edilmelidir. Başlangıçta en az 2-3 ay süren tekrarlayan öksürük ve balgam atakları,  yorgunluk, aktif olunan durumlarda yürürken, merdiven çıkarken nefes darlığı yaşanması sorunları mevcuttur. Kışın aylarında özellikle şiddetli hava kirliliği oluştuğu dönemlerinde ve sanayileşmenin çok olduğu bölgelerde influenza enfeksiyonu sonrası şikayetler artarsa, bununla birlikte 40 yaşın üzerindeyseniz  bir tıp kurumuna başvurmalı ve koah’ı değerlendirmek için nefes testi yaptırmalısınız.

Koah Hastalığı Kimlerde Görülür?

KOAH hastalığı için en önemli risk faktörleri çocukluktan beri sigara içmek ve sık sık pipo, puro ve diğer tütün ürünlerinin kullanılmasıdır. Akciğerleri etkileyen ve hava yollarını tıkayan bu ürünler koah’ın en büyük nedenidir. Buna ek olarak, tozlu ortamlarda çalışanlar, kimyasallara maruz kalan kişiler, yetersiz havalandırılan evlerde yaşayanlar ve yüksek hava kirliliğine sahip bölgelerde yaşayanlar Koah Hastalığı açısından muzdariptir. Düzenli egzersiz yapılmadığında  bunun aksine sürekli oturmak ve egzersizden kaçınmak kasları zayıflatabilir ve nefes darlığını artırabilir. Ağır iş ve egzersizden kaçınılmayarak soğuk ve hava kirliliğine sahip bir ortamda dışarı çıkıldığında yada böyle bir bölgede yaşanılması durumunda Koah hastalığına yakalanma riski oldukça fazladır. Fazla kilolu hastalar daha fazla rahatsızlık duyduğundan kilolarını kontrol etmeleri gerekir. Nefes darlığına neden olmamak için çorba ve sulu sebzeler gibi sıvı besinler tercih edilmeli ve bol su tüketilmelidir. Yılda bir grip aşısı yapılmadığı takdirde soğuk algınlığı hastalığın seyrini kötüleştirebileceği için hastaların kendilerini korumaları gerekir. Bahsi geçen bu faktörler koah hastalığını tetikleyici unsurlar olur daha fazla dikkate alınmalıdır.

Koah Hastalığında Hastanın Şikayetleri Nelerdir?

Günde birkaç kez öksürük, balgam, nefes darlığı, yorgunluk hissedilmesidir. Koah’ın en yaygın rahatsızlıkları nefes darlığı, öksürük ve balgam salgılanmasıdır. Sigara içenler balgamı öksürmeye ve balgam çıkarmaya alışkındır, bu yüzden doktora danışmazlar.  Nefes darlığı özellikle egzersiz sırasında ortaya çıkar ve zamanla giderek artar. Nefes darlığı başlangıçta hızlı yürürken veya  yokuş çıkarken ortaya çıkar, ancak giyinirken, konuşurken ve hatta yıllarca dinlenirken hissedilebilir. Hastalık ilerledikçe günlük aktiviteler bile imkansız hale gelir. Zamanla göğüs kafesi genişler ve fıçı şeklini alır. Nefes alırken kaburga boşluğu içe doğru çekilir ve hasta dudaklarıyla nefes almaya çalışır. Fiziksel aktivitede kademeli olarak azalma, hastaların yaşam kalitesine zarar verebilir ve hastalığın ilerlemesine yol açarak, sakatlığa ve ölüme yol açabilir. Koah hastalarının yüksek oranı fiziksel olarak aktif değildir.

Koah Hastalığının Tanısı Nasıl Konulur?

KOAH’lı hastalar genellikle ilk teşhis edildiklerinde akciğer kapasitelerinin büyük bir kısmını kaybederler. Bunun nedeni öksürük, balgam ve nefes darlığı gibi şikayetleri görmezden gelmeleridir. Hastalığın tanı ve takibinde spirometri ve solunum fonksiyonunun belirlenmesi gereklidir. Sigara içen ve 40 yaşın üzerinde olan herkes, koah’ı erken teşhis etmek için her yıl nefes testi yaptırmalıdır. Sigara içenlerin uzun süreli öksürük, balgam çıkarma ve en önemlisi nefes darlığı vardır ve Koah Hastalığı riski yüksektir. Bu kişiler mümkün olan en kısa sürede nefes testi yaptırmalıdır.

Koah Hastalığının Tedavisi Mümkün Mü?

Koah’daki akciğer hasarı iyileştirilemez veya geri döndürülemez. Ancak tedavi, hastalığın semptomlarını azaltabilir, hastalığın neden olduğu komplikasyonları ortadan kaldırabilir veya hastalığın hızlı gelişimini yavaşlatabilir. Öte yandan, tedavi edilmeyen koah hastaları hastalık ilerledikçe günlük egzersiz bile yapamazlar ve bir süre sonra yatalak hale gelebilir. Koah teşhisi konan kişi sigara içiyorsa, sigarayı bir an önce bırakmalıdır. Sigarayı bırakmak akciğer hasarının artmasını engelleyecek ve nefes almayı kolaylaştıracaktır. Sigara, Koah tedavisinde en önemli faktördür. Bir koah hastasına herhangi bir tedavi verildiği müddetçe, sigarayı bırakmadığı sürece, akciğer fonksiyon kaybı hızla azalmaya devam edecektir. Sigarayı bırakan Koah hastalarının akciğer fonksiyonlarındaki azalma neredeyse yarı yarıya azalmaktadır. Koah tedavisinde en önemli noktalardan biri koah’ın kötüye gitmesini önlemek ve ortaya çıktığında tedavi etmektir. Koah alevlenmeleri genellikle akciğer enfeksiyonlarının neden olduğu ataklardır ve koah hastalarının durumunda aniden kötüleşebilir. Akciğer yapısının bozulması nedeniyle hastalar akciğer enfeksiyonlarına çok duyarlıdır. Akciğer fonksiyonunu kısıtlayan koah hastaları için akciğer hastalığı ile enfeksiyon tehlikeli bir durum haline gelebilir. Bu tür hastalıkların tedavisinde koah’a verilen ilaçların yanı sıra hastalığı yenebilecek bazı ilaçlara da başlanacaktır. Hastalığın daha da kötüye gitmesini önlemek için doktor tavsiyesi altında koruyucu uygulamaların  yapılması çok önemlidir.

KOAH Alevlenmesi Nedir?

Koah’lı hastalarda öksürük sıklığının artması, balgam renginin koyulaşması, sayının artması ve nefes darlığının artması olarak tanımlanır. Kış, koah hastalarının akut ataklardan muzdarip olduğu mevsimdir. Alevlenmeler akciğer fonksiyonunu hızla bozabilir. Yaşam kalitesinde düşüşe neden olur. Hastaneye yatma riskini artırarak ani ölümlere sebebiyet verir. Amfizemli koah hastaları arasında çoğu hasta nefes darlığından şikayetçidir. Bu grup hastalarda daha az hırıltılı solunum, öksürük ve balgam çıkarma şikayetleri vardı. Yine amfizemli koah hastaları genellikle zayıf, ince yapılı tiptedir. Kronik obstrüktif akciğer hastalığının şiddetli ve çok şiddetli formlarında, kandaki oksijen azalması ve buna bağlı morarma ve sonunda kalp yetmezliğine bağlı olarak ayaklarda şişme gibi semptomlar. Bu kişi 30’lu yaşından önce fark edilmeyebilir ancak bu yaştan sonra şiddetinde artan semptomlar hastanın günlük hayatını etkileyebilir. 18631