Çinicilik
Geleneksel Türk sanatları arasında bulunan çini sanatı geçmişten günümüze kadar ulaşan birçok önemli eserde bulunan bir sanat ve özelliktir. Çinicilik sanatında ana malzeme topraktır. Yapımında toprağın pişirilmesi ve sonra şekil verilmesi ile oluşmaktadır. Aynı zamansa bu yöntemle eşyalar üretilmesi de mümkün olmaktadır.
Bu içerikte ve Çinicilik Çinicilik Nedir Çinicilik Örnekleri Çinicilik Tarihçesi İlk Çinicilik Örnekleri Çini hakkında bilgi bulabilirsiniz.
Çini sanatı içinde kullanılan motifler kendine has özellikte olan ve bu sanata özgü detaylardır. Çini yapıldıktan sonra en çok iç ve dış mimari de eserlerde kullanılmaktadır. Duvar veya belirlenen alanları renklendirmek ve daha çarpıcı görünüm elde etmek için motiflerle süslemek amacıyla kullanılmaktadır.
Çinicilik tarihi çok uzun yıllara dayanan bir sanattır. Yapılan araştırmalar çinicilik faaliyetini ilk olarak Karahanlılar dönemine ait yapılarda olduğunu ortaya koymaktadır.
Türk tarihinde çinicilik ve çini sanatının tarihinin bin yılı aşkın olduğu bilinmektedir. Çini sanatı diğer Türk Devletlerinde de varlığını sürdürmüştür. Bu sanatın Büyük Selçuklular ve Anadolu Selçukluları tarafından devam ettirildiği görülmektedir. Hatta Selçuklu döneminde birçok mimari eserde çini sanatının kullanıldığı bilinmektedir. Bu eserler arasında cami, menderese, saray, türbe ve kervansaray gibi eserler bulunmaktadır.
Çini Sanatının İlk Örnekleri
İznik – Yeşil Cami
Bursa – Yeşil Cami
Bursa – Muradiye Camisi
Edirne – Muradiye Camisi
Edirne – Şah Melek Paşa Camisi
Çinili Köşk
İstanbul – Yavuz Sultan Selim Camii ve Türbesi
Haseki Medresesi
İstanbul – Mahmut Paşa Türbesi
Çini Sanatının Aşamaları
- Çini yapımında tebeşir, kum, kaolen malzemeleri ile doğal bir hamur elde edilmektedir.
- Elde edilen hamur belirli bir şekilde karıştırılır. Ve şekillendirilerek kuruması amacıyla bir süre bekletilir.
- İstenilen kıvama gelen çini hamuruna daha sonra astarlama çalışılması yapılır.
- Astarlama işinin yapılmasındaki amaç çini hamurunun beyaz bir görünüm kazanmasıdır.
- Çini parçaları oldukça yüksek derecede fırınlanarak tam bir gün boyunca pişirilmektedir.
- Pişirilen çini parçaları pürüzlü yüzeyleri zımparalanır. Böylece pürüzsüz bir zemin elde edilmektedir.
- Elde edilen pürüzsüz yüzey daha sonra kalem ile çizilen beyaz bir kağıt ile üzeri kaplanır.
- Önceden çizilen desen iğne ile delinir ve kömür tozu yardımı ile çini yüzeyine sürülerek desenin çizimi yapılır.
- Çini sanatı için uygun kobalt siyah renkten oluşan boya yardımı ile desenleri kontürleri oluşturulur.
- Çinicilik için gerekli desenler kültürü yansıtan renkler ve şekiller çizildikten sonra boyanarak hazırlanır.
- Boyama işleminden sonra sır ile kaplanarak pişirilme aşamasına getirilir.
- Çini parçalarının ayrı ayrı pişirilir ve daha sonra tekrar ikinci bir pişirilme aşamasına tabii tutulur.
- İyice pişirilen çini parçaları yavaş yavaş soğutularak kırılmadan kullanıma hazır hale getirilmektedir.