Abidin Dino Kimdir? Mutluluğun Resmini Yapabilir Misin?

Sisli puslu hüzünlü bir gece, eski bir otel odasında saçı dağılmış bir şair umutsuzca Abidin Dino tarafına doğru seslendi: “Sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin?” İşte her şey bu soruyla başladı. Bu şair kimdi, Abidin Dino’nun kişiliği nasıldı, mutluluğun resmi yapılabilir mi? Hadi hep birlikte inceleyelim.

Bu içerikte ve Abidin Dino Kimdir Mutluluğun Resmini Yapabilir Misin Resim Mutluluk Türk ressam San hakkında bilgi bulabilirsiniz.

Abidin Dino Kimdir?

Ressam, şair, yazar, çizer, karikatürist, seramik sanatçısı, film yönetmeni, heykeltıraş… Kısacası Abidin Dino sanatın pek çok dalında eserler veren ve Türk resmine öncülük eden bir sanatçıdır. Sanat tarihinin diğer öncü ressamlarıyla sanat grupları kurarak pek çok değerli eserler üretmişlerdir.

1913’te İstanbul’da Doğdu

Babası Osmanlı Devleti’nde muhasebe memuru, annesi ise müzik ve edebiyatla ilgilenen bir ev hanımıydı.

Akrabaları dönemin ünlü dergi ve gazetelerinde yazar ve çizer olarak görev yapıyordu. Abidin Dino’ysa böyle bir ailenin beşinci çocuğu olarak sanatla iç içe bir şekilde 1913’te İstanbul’da doğdu. Çok karmaşık bir ortamda, düşman askerlerinin memleketi ele geçirmeye çalıştığı bir dönemde doğdu.

Henüz 1 yaşında bir bebekken İsviçre’nin Cenevre kentine taşındılar. Çocuk yaşta 1. Dünya Savaşına, oluk oluk akan kanlara şahit oldu. Daha sonra bulundukları alandan daha güvenli bir bölge olarak düşündükleri Fransa’ya taşındılar. 1925’te İstanbul’a geri döndüler.

Ancak 13-14 yaşlarında hem annesini hem babasını kaybetti. Bu üzücü ruh durumunun üstesinden resim yaparak, yazarak, çizerek gelebildi. Robert kolejindeki eğitimine ara vererek resim sanatında kendini geliştirmeye başladı.

18 Yaşında İlk Eseri Yayınlandı

Çizdiği resimler ilk kez 1930’lu yıllarda henüz 18 yaşındayken Yarın gazetesinde yayınlandı. İlk yazıları, kısa öyküleri Artist dergisinde yayınlandı. Kitap resimleri yapmaya başladı ve Nazım Hikmet’in kitaplarındaki kapak resimlerini yaparak kendini camiaya ressam olarak kabul ettirmeyi başardı.

İlk 3 Harf Bilinendir; Biz D Grubu Olalım

Latin alfabesindeki ilk 3 harf, basit ve temel kavramları çağrıştırır. Herkes tarafından bilinen temel özelliklerdir. Bu yüzden sanat grubunun adı olarak Latin alfabesinin dördüncü harfini seçerek “D Grubu” kurmuştur. Abidin Dino ve diğer değerli ressamlar bu grubu kurarken Türkiye’nin dört bir yanını dolaşarak gördüklerini ve hissettiklerini resim aracılığıyla yansıtarak sanatı üst seviyeye çıkarmayı hedeflemişlerdir.

Pablo Picasso ile Dost Oldu

Sinema eğitimi almak için Moskova’ya gitti. Burada sinema dekoratörlüğü, metin yazarlığı, görüntü yönetimi eğitimi aldı.  Ardından Londra ve Paris’te film çekimlerinde bulundu. Bu sırada Pablo Picasso ile tanışarak dostluk kurdular. Ortak resim ve çalışmalarda bulundular.

Picasso ile birlikte seramikten heykeller yaptılar. Birbirlerinin sanat görüşünden etkilendiler. Abidin Dino hayatı ve eserleri incelendiğinde, yaşadığı dönemin izleri gerçekçi bir üslupla ele alındığı görülür.  

“Türkiye’nin Kalbi Ankara” Belgeselini Çekti

 Cumhuriyetin kuruluşunun 10.yılı sebebiyle “Türkiye’nin Kalbi Ankara” belgesel çekimlerinde görev aldı ve katkılarda bulundu. Bunun dışında “Madenciler” isimli filmin çekimlerinde görev aldı. Bu ve benzeri çalışmaları Moskovalı sinemacılarla birlikte çalıştığı gerekçesiyle henüz izlenmeden yasaklanmıştır.

Toplumcu gerçekçilik akımını ve hümanizmi savunmuştur. Irkçılığa karşı çıkmıştır. Zaman zaman eleştirel ve yönlendirici yazılar yazmıştır. Abidin Dino gençliği araştırmak, üretim ve sorgulamakla geçmiştir.

1940 Yeniler Grubunu Kurdu

1939 yılında İstanbul’a dönen Abidin, Yeniler Grubunu kurdu. Liman çevresindeki balıkçıları, köylüleri, maden işçilerini resmetti. Amacı toplumsal gerçekleri yansıtmaktı. Dünyadaki realizm akımından etkilendi ve Türkiye için sosyolojik olayları yansıtarak duyarlılığı arttırmayı amaçladı.

1943 Dilbilimci Güzin Hanımla Evlendi

Abidin Dino’yla siyasi düşünceleri onu birçok yere savurdu. Önce Çorum’a, sonra Adana’ya sürgüne gönderildi. Sürgün yıllarında sanat üretiminden hiç vaz geçmedi. Adana ile ilgili pek çok resim yaptı, Çukurova’yı pamuk tarlalarını ve pamuk işçilerini konu edindi. Pek çok senaryo ve metin yazdı. Yazdığı Kel isimli oyun toplatıldı.

1843’te Adana’da yazar ve dilbilimci Güzin Dikel Hanımla evlendi. Abidin Dino’nun hayatı şehirden şehire ülkeden ülkeye bazen zorunlu olarak sürgünlerle bazen kendi isteğiyle sürekli hareket halinde ve çalkantılı geçmiştir. Son sürgününden sonra Paris’e gitmiş ve orada vefat etmiştir.

Plastik Sanatlar Birliği Şeref Başkanı Oldu

Abidin Dino, yurt dışında pek çok sergi açmıştır. Paris’te Plastik Sanatlar Birliği şeref başkanı seçilmiştir. New York’ta açılan Dünya sergisinin sanat danışmanı olmuştur.

1966’da Dünya Futbol kupası için eskizler ve afişler hazırlamıştır. İnsan, kent, futbol temasını işlemiştir. Bu eskizlerden bazıları Sabancı Müzesi Koleksiyonunda yer almaktadır. Abidin Dino çiçekleme konulu eserlerinde genelde suluboya ile çiçek resimleri yapmıştır.

Toplumcu Gerçekçilik Akımı, Sanat Tarihi ve Abidin Dino

Abidin Dino, Kuvayi Milliye Destanı, Pertev Naili Boratav’ın Türk masalları gibi kitapların resimlerini çizmiştir. Abidin Dino hangi sanat akımı, şeklinde sorular sorulmaktadır. Gerçekçilik (realizm) akımından etkilenmiştir. Bunu Türkiye’ye uyarlayarak resimler yapmıştır.

Toplumcu Gerçekçilik veya Toplumsal Gerçekçi olarak bilinen akımlarda eserler üretmiştir. Abidin Dino Resimleri toplumdaki unsurları, dönemin sosyolojik gerçekliğini yansıtmaktadır. Bunun dışında 1971-1973 yılları arasında “işkence” resmi Dışavurumcu akımın izlerini taşımaktadır.

Yaşamı boyunca genel olarak toplumcu gerçekçi sanat akımında eserler üretse de kübizm, sürrealizm ve soyut resimden de etkilenerek kurguladığı çalışmalar da vardır. Abidin Dino ve eserleri sadece resimlerden oluşmaz. Aynı zamanda öykü kitapları, kısa hikayeleri, kitap kapağı çizimleri, afiş tasarımları, heykelleri vardır.

Abidin Dino Tablosu : Balıkhane

1941 tarihli Abidin Dino tablosu “Balıkhane” isimli eserde Pablo Picasso’nun üslubundan esinlenmiştir. Konturu belirgin olmayan figürler, hızlıca yapılmış izlenimi veren birbirine karışmış desenlerden oluşur.

İstanbul’da balık pazarının telaşlı halini çizgileriyle yansıtmıştır. Balık tezgahları, ağır küfe taşıyan hammallar, balıkçılar resmedilmiştir. Bu tablo, Liman sergisine katılmıştır ve boyutları 45×55 santimdir.

Abidin Dino “Adana” Tablosu

Abidin Dino, Adana’da kaldığı dönemde pek çok resim yapmış, piyes yazmıştır. Çukurova’daki pamuk işçilerinden, Adana halkının yaşam şartlarından kesitler sunduğu resimleri vardır.

Ancak bir tablosuna doğrudan “Adana” ismini vermiştir. 44×59 santim boyutlarındaki resim 1940’lı yapılmış ve yapımı yıllar sürmüştür. Tek rengin farklı tonlarının kullandığı resim, adeta figürlerde siluet etkisi yaratmaktadır. Konturlar belli belirsizdir. Mekan ve zamanın belirsiz olması resmin zamansız olmasına işaret ettiği düşünülebilir. Kalabalık bir güruh resmedilmiştir.

Abidin Dino “Eller” Tablosu

Abidin Dino eller isimli tablosunu 1960 yılında yapmıştır. 26,5× 20,5 santim boyutlarındaki bu resim günümüzde Sabancı Müzesi Koleksiyonunda yer almaktadır.

Abidin Dino’ya göre eller, yaşamı simgeler. Kadın erkek yaşlı genç çocuk pek çok el resmi çizmiştir. Eller tablosunda yalın ve direkt çizgiler hakimdir. Işık ve gölge karalamaları yoktur. Dolayısıyla boyut algısı mekandan bağımsızdır.

Abidin Dino bir dünya ve Acının Resmi adlı eserde sağlık sorunları olan insanları, hastaneleri, hastaları, elinde serumuyla gezen insanları resmetmiştir. 1967’de yaptığı Acının Resmi tablosundaki figürün kendisi olduğu düşünülmektedir.

Mutluluğun Resmini Yapabilir Misin Abidin?

Nazım Hikmet, Paris’te eski dökük bir otel odasında eşi uyuduktan sonra sisli bir gecede pencereden nehre bakarken Abidin Dino’ya şu dizeleri söylemiştir:

“Sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin?

İşin kolayına kaçmadan ama

Gül yanaklı bebesini emziren melek yüzlü anneciğin resmini değil

Ne de ak örtüde elmaların

Ne de akvaryumda su kabarcıklarının arasında dolanan kırmızı balığınkini

Sen mutluluğun resmini yapabilir misin Abidin”

Abidin Dino en ünlü tablosu şüphesiz Mutluluğun Resmi olarak bilinse de bu resmi yapan kişi Abidin Dino değil, Dianne Dengel’dir. Abidin Dino ile özdeşleşmesinin farklı yorumları vardır.

Home sweet home, isimli bu tabloda eski bir yatakta uyuyan altı çocuklu bir aile resmedilmiştir. Damın delik olması, yağmur suyunun sızması evin eskiliğini anlatır. Genel olarak yoksulluk resmedilirken aile olarak bir arada olmanın mutluluğu hakimdir ve yüzlerindeki tebessüm tüm aile fertlerinde mevcuttur.

Bu tablo Türkçede Evim Güzel Evim yerine Mutluluğun Resmi olarak yorumlanmıştır. Sanatçının hemen hemen Abidin Dino’yla aynı dönemde yaşamış olması ve aynı isimli bir şiirinin olması bu yanılgıya yol açmıştır. Abidin Dino’nun şahsı, aynı isimli şiirinde mutluluğun resmini yapamayacağını anlatmıştır.

“Kadın” Konulu Sergisi Kabul Edilmedi

Türkiye’de kadınların durumu, toplumsal cinsiyet, kadınların istihdama katılımı ve bazı illerden kadın yaşamlarına dair kesitlerin sunulacağı “Kadın” isimli sergisi kabul edilmemiştir. Türk kadının üretim ve yaratım gücünün olduğunu, çok güçlü yetenekleri olduğunu ancak bu gücün toplumsal yaşama daha fazla katkıda bulunması gerektiğini savunmuştur.

Cumhuriyetin kuruluşunda orduya çarık patik diken ninelerden bir orduyu doyuracak kadar lezzetli yemekler yapan genç kadınlardan bahsetmiş fakat modernleşme adı altında kadınların bu yeteneklerinin köreldiğini ve aile ilişkilerinin bozulacağına dikkat çekmişti. Fakat bu temayı Sergilemek konusunda saf dışı bırakılmıştır. Eserleri ölümünden sonra Paris’te tavan arasında bulunmuştur.

Sonuç olarak Abidin Dino Mutluluğun Resmi adlı şiirin yazarıdır, hayatı boyunca devamlı üreterek pek çok resim yapmıştır ancak mutluluğun resmini hiç bir zaman yapmamıştır.

 

 

88851