Bilirubin Nedir? Değer Aralığı Nedir? Yüksekliği Düşüklüğü Neyi İfade Eder?

Bilirubin nedir?

Bilirubin Nedir?  Bilirubin nedir tıp dilinde Kırmızı kan hücrelerinin karaciğerde parçalanması ile oluşan pigmenttir. Bilirubinin bulunduğu üç yer vardır: Kanda, safra kesesinde ve dışkıda. Kanda zarar gören hemoglobin üç ay içerisinde bilirubine dönüşür.

Daha sonrasında bu madde karaciğerde işlenerek safra kesesine ulaşır. Safra kesesinde depolandıktan sonra dışkı aracılığıyla insan vücudundan atılır. Bilirubin nedir ekşi sözlükte de yer alan bir sorudur. Bilirubin nedir nasıl oluşur vücutta oluşumu ve vücuttan atılması serüveninde 2 ayrı başlık söz konusudur.

İndirekt Bilirubin: Parçalanan hemoglobinin karaciğere ulaşmasıyla indirekt bilirubin oluşur. Buraya taşınan madde hemoglobinin zarar görmüş ilk halidir. Zarar görmüş hemoglobin kırmızı kan hücrelerinin parçalanması nedeniyle oluşur. İndirekt bilirubinin fazla miktarda toksik madde içermesi vücuttan atılmasını oldukça zor bir hale getirmektedir.

Vücutta indirekt bilirubin yüksekliği karaciğerin bilirubini zararsız bir hale getiremediği anlamına gelmektedir. İndirekt bilirubin yüksekliği özellikle yenidoğan sarıldıklarında sıklıkla rastlanır.

Direkt Bilirubin: Karaciğerdeki bilirubinin safra kesesine geçtikten sonra bağırsaklar yoluyla vücuttan dışkı ile atılmasına direkt bilirubin denir.

Direkt bilirubin bir diğer ifadeyle indirekt bilirubinin karaciğerde işleme tabi tutularak daha az zararlı hale getirilmiş halidir. Bu nedenle idrar ve dışkı yoluyla vücuttan atılabilecek bir forma sahiptir. Vücutta direkt bilirubin yüksekliği genellikle safra kanallarında yaşanan tıkanıklık ya da sorunlar nedeniyle oluşmaktadır. 

Vücuttaki direkt ve indirekt bilirubinin tamamına total bilirubin adı verilir. Bilirubin nedir biyoloji konusu içinde de yer alan bir başlıktır.

İdeal Bilirubin Seviyesi Ne Olmalıdır?

Bilirubin nedir kaç olmalı? Bilirubin seviyesi kaç olmalı? İnsan vücudunda bulunması gereken normal bilirubin seviyesi direk ve total bilirubin olmak üzere iki farklı aralıkta değerlendirilir.

Direkt bilirubin için 0 ve 0,3 mg aralığı, total bilirubin için ise 0,3 ve 1,9 mg aralığında ideal ve sağlıklı olan değer aralıklarıdır. Bilirubin yüksekliği ve düşüklüğü oldukça önemli bir konudur.

Bilirubin Testi Nedir?

Bilirubin testi kandaki bilirubin seviyesinin ölçüldüğü ve çıkan değerlere göre teşhisini konmasında rol oynayan en az 10 saat aç kalındıktan sonra alınan kan ile gerçekleştirilen bir testtir.

Bilirubin testi neden yapılır diye merak ediyorsanız bunun için vereceğimiz cevap karaciğer kontrolleridir. Bilirubin testi sayesinde:

• Karaciğer fonksiyonlarının incelemesi yapılır.
• Safra kesesi kontrolleri yapılır ve safra yollarında herhangi bir tıkanıklık ya da açıklık varsa teşhis edilir.
• Özellikle yeni doğan bebeklerde sarılık kontrolleri yapılır.
• Kırmızı kan hücrelerinin parçalanma süreci incelenir.
• Hepatit hastalığından şüpheleniliyorsa başvurulan ilk test bilirubin testi olur.

Bilirubin Düşüklüğünün Nedenleri Nedir?

Vücutta yaşanan bilirubin düşüklüğünün temel nedenleri şu şekildedir: kafein içeren içeceklerin fazla tüketilmesi, C vitamini takviyesi alınması, etken maddesinde fenobarbital ve teofilin bulunan ilaçları kullanmak.

Kan testi sonucunuzda bilirubin düşüklüğü sonucu ile karşılaşmış iseniz bu sizi çok endişelendirmesin. Zira düşük bilirubin seviyesi genel olarak önemli bir sağlık sorunu olarak görülmez ve bilirubin yüksekliğinde olduğu gibi özel bir takip istemez.

Bilirubin Yüksekliğinin Nedenleri Nedir?

Bilirubin nedir neden yükselir? Vücutta bulunan kırmızı kan hücrelerine alyuvar adı verilir. Alyuvarlar olması gerektiğinden daha hızlı bir şekilde yıkılıyor ise bu durum bilirubin yüksekliği ile sonuçlanabilir. Bu duruma bağlı olarak da vücutta sarılık görülür.

Kırmızı kan hücrelerinin normalden daha hızlı bir şekilde yıkılmasının nedenleri şunlar olabilir: genetik etmenler, iltihaplı rahatsızlıklar, dalak büyümesi, annemi ve bağışıklık sisteminde yaşanan problemler.

Bunlara ek olarak kan nakli yapılmış olan kişilerde vücut alyuvar parçalanması şeklinde tepki verebilir, b12 vitamini eksikliği ile birlikte aneminin bulunması ve kan uyuşmazlığının neden oldu yeniden doğan sarılığı da yüksek bilirubin seviyesine neden olabilir.

Bilirubin yüksekliği özellikle yeni doğan bebeklerde sıklıkla rastlanır. Fakat yüksek seyreden bilirubin doğumdan birkaç gün ya da bir hafta içerisinde ideal aralığa geri döner.

Eğer yeni doğanlar da bilirubin seviyesi düşmez ise bu durum sarılığa neden olur. Yeni doğan bebeklerde sarılık anne sütüyle beslendiği süre boyunca devam eder.

Bilirubin karaciğerde üretilen bir maddedir. Haliyle karaciğerde yaşanan rahatsızlıklar bilirubin yüksekliğine neden olabilir.

İltihaplanan karaciğerin şişmesi nedeniyle oluşan hepatit, siroz, fazla alkol tüketimi, bilirubinin karaciğerde ideal bir şekilde işlenememesi nedeniyle ortaya çıkan Gilbert hastalığı gibi karaciğer merkezli rahatsızlıklar bilirubin seviyesinin yükselmesine neden olur.

Bilirubin karaciğer üretilir ve sonrasında da safra kesesinde depolanır, buradan safra kanalları ile sindirim sistemine ulaşır.

Haliyle eğer safra kesesinde oluşan taşlar, safra kesesinde oluşan tümörler, safra kesesinde bulunan kanalların idealden daha dar olması, pankreas ve safra kesesi kanseri ve safra kesesinden alınan yaralanmalar gibi sorunlar var ise bilirubinin sindirim sistemine sorunsuz ulaşması engellenecek ve bilirubin seviyesi yükselecektir.

Safra kesesinde oluşan iltihap, uzun açlık süreleri, antibiyotik ya da doğum kontrol hapı gibi kullanılan ilaçlara karşı vücudun tepki göstermesi bilirubin yüksekliğine neden olur.

Son olarak da genetik hastalıklar da bilirubin yüksekliği sorununa neden olabilir. Bu hastalıklar oldukça seyrek görülmektedir. Rotor sendromu, Dubin- Johnson sendromu, Crigler- Najjar sendromu verebileceğimiz örneklerden bazıları

Bilirubin Yüksekliğinin Belirtileri Nelerdir?

Karaciğer ve safra kesesi rahatsızlıklarında gözlenen belirtiler ile bilirubin yüksekliği belirtileri birbirine benzerdir. Ayrıca hafif seviyedeki yükseklikler ve total bilirubin yüksekliği her zaman vücutta belirtilere neden olmayabilir.

Bilirubin seviyesinin 2,5 mg ve üzerinde değer alması durumunda göz akında sararmalar yaşanır. Bilirubin seviyesi yüksekliği arttıkça bu sarılık cilt tonuna da yansır.

Bilirubin yüksekliği durumunda karnın sağ üst köşesinde ağrı yaşanabilir. Eğer safra yollarında herhangi bir tıkanıklık ya da safra kesesinde taş bulunuyorsa karın ağrısı çok daha şiddetli seyreder. Bu bölgedeki ağrının şiddetlenmesi sırta da vurmasına neden olabilir. Karın ağrısı şiddetli mide bulantılarına ve kusmalara neden olabilir.

Bilirubinin safra kesesinde birikmesi vücutta kaşıntıya neden olabilir.

Bilirubin yüksekliği sürekli seyreden yorgunluk, isteksizlik ve halsizliğe neden olurken, ateşin uzun süreli olarak yükselmesine neden olabilir.

İdrarın rengini veren madde bilirubindir. Karaciğerde işlenen bilirubin safra kesesinde depolanır ve safra kesesinden de sindirim yollarına ulaşarak dışkı sayesinde vücuttan uzaklaştırılır. Eğer safra yolunda ile direkt bilirubin vücuttan atılamaz ise idrar ile yolu ile vücuttan atılır. Bu nedenle de idrar bilirubin nedeniyle koyulaşır. İdrar koyu sarı ya da kehribar olabilir.

Dışkıya rengini veren madde de bilirubindir. Bu nedenle safra yollarında yaşanan tıkanıklıklar nedeniyle bilirubin bağırsağa geçemez ise dışkıyla vücuttan atılır. Bu durumda dışkının normalden daha açık ve kül renginde olmasına neden olabilir.

Son olarakta vücutta bilirubin yüksekliği karın bölgesinde şişliğe, hazımsızlığa, iştahsızlığa neden olabilir

Bilirubin Seviyesi Nasıl Düşürülür?

Bilirubin yüksekliği tedavisi genel cerrahi doktorları tarafından yapılmaktadır. Vücutta bilirubin yüksekliği sorununa neden olan durum teşhis edildikten sonra tedavi yöntemi doktor tarafından belirlenir. Fakat bu süreci daha kolay bir hale getirmek için:

Kızartmalardan, aşırı yağ içeren yiyeceklerden uzak durmalı ve tuz tüketimini olabildiğince azaltmalısınız. Sebze ve meyve başta olmak üzere hafif yiyecekler tüketmeli, havuç ve portakal suyunu bol içmelisiniz.

Bilirubin seviyesinin düşmesi için etkili olan besinlerden bir tanesi de yoğurttur. 50 gram yoğurda 10 gr zerdeçal ekleyerek elde ettiğiniz karışımı 15 gün boyunca yarısını sabah ve yarısını akşam tüketerek doğal bir kür yapabilirsiniz. Unutmayın bilirubin yüksekliğinde yalnızca evde kullanacağınız yöntemler yeterli olmayacaktır bu nedenle mutlaka bir uzmana danışarak onun tavsiyelerini almayı ihmal etmeyin.

10958