İğde Yemeklerde Nasıl Kullanılır? İğdenin Faydaları ve Zararları

İğde

İğde faydaları İğde bitkisi, kapalı tohumlular bölümünün iki çelenkliler sınıfının gülgiller familyasından İğdegiller ailesine mensuptur. Hem ağaç hem çalı formunda yetişebilmektedir. Güzel kokulu çiçekleri, dar yaprakları, lezzetli iğde meyvesi ve gövde kabuğunda kaba dikenler bulunur. İğde meyvesi sonbaharda olgunlaşır, rengi kırmızımsı kahverengi, şekli oval, içerdiği güçlü antioksidan ve minerallerle günlük olarak tüketilir.  İğde yaprakları ise bitki çayı olarak demlenir, çekirdekleri ile birlikte yapraklarındaki  özü çıkartılarak tıp ve kozmetik alanında kullanılmaktadır. İğde çiçeği ise çan şeklinde, krem renginde ve aromatik kokuludur. Parfüm endüstrisinde kullanılır. İğde, farklı yüksekliklerde, farklı iklim bölgelerinde yetişebilen meyvesinden, yaprağından, çekirdeğinden faydalanılan bir bitkidir. İğde ağacı özellikleri ve dayanıklılığı sayesinde kuraklığı giderici, erozyonu önleyici yapıdadır. Türkiye’nin her bölgesinde yetişir, özellikle Doğu ve İç Anadolu’da sayıca fazladır. Ülkemizde toplam İğde ağacı sayısı 400.000’den fazladır. Kuraklığa karşı dayanıklıdır. Ağaç ortalama 5 metredir, ancak bakım ve budama ile 12 metreye kadar uzadığı görülmüştür. Avrupa ve Asya’da 1753 türü bulunan mucize iğdenin özellikleri, faydaları ve kullanım alanları oldukça fazladır.

İğde Nasıl Saklanır?

İğde, taze veya kuru olarak saklanır. İçindeki odunsu çekirdeği ve dayanıklı kabuğu sayesinde oda sıcaklığında veya buzdolabında haftalarca tazeliğini korur. Kurutulmuş meyvesi ise aylarca bozulmadan durur. Kapalı bir kabın içinde nemden uzak bir ortamda saklanmalıdır. Doğrudan güneş ışığı almayan, aşırı ısıya maruz kalmadan rutubetsiz bir ortamda muhafaza edilmelidir. İğde besin değeri yüksektir. Meyveler koparıldıktan sonra bile canlılığını korur. Dolayısıyla plastik torbada ağzı kapalı biçimde durursa terleme yapar. İğde meyvesini bu şekilde uzun süre saklamak istiyorsanız, iki-üç haftada bir temiz bir sofra bezine döküp, nemini alıp havalandırıp tekrar poşetleyebilirsiniz. Saklamak için cam kavanozları tercih etmek bakteri oluşmasını engelliği için daha sıklıkla önerilmektedir.

İğde Yemeklerde Nasıl Kullanılır?

İğde sağlık açısından doğal bir antioksidan olduğu için taze olarak veya kışın kuruyemiş olarak tüketilmesi çok faydalıdır. İğde nasıl yenir, sorusunun cevabı şöyledir. Taze meyve olarak yenecekse, dışındaki kabuğu soyulur, içteki beyaz lifli meyve yenir ve çekirdeği çıkarılır. Unu, tozu çekilerek yemeklere karıştırılıp kullanılacaksa kabuklu biçimde kurutulup öğütücüden çekilerek kullanılabilir. İğde bal karışımı mide ve sindirim rahatsızlıklarına, ülsere iyi gelir. İğdeyi birkaç gün kurutarak kabuğunu soyup bal ile karıştırıp tüketebilirsiniz. İğde çayı, vücuttaki demir oranını arttırır, yaprakları sıcak suyun içine bırakılarak demlenmek suretiyle tüketilir. İğde reçeli, oldukça lezzetli bir kahvaltılık besindir. İğde çekirdeği tozu lifli iğde meyvesinin çekilerek un haline getirilmesi ile oluşan tozdur, Yoğurt üzerine serpilerek tüketildiğinde iki ürünün de besleyici değeri artar. Bunun dışında doğal dondurma yapımında iğde tozu kullananlar vardır. Ekmek yapımında iğde tozu kullanılması, gluten hassasiyeti olanlar için kullanılan lezzetli bir alternatiftir. Bisküvi pandispanya iğde tozundan un şeklinde kullanılarak yapılabildiği gibi yaş pastaların üzerine orman meyvelerinin yanına iğde konularak da tatlı yapımında kullanılmaktadır.

İğde Faydaları

İğde bitkisinin faydaları oldukça fazladır. İçerdiği, protein, amino asitler, organik maddeler ve içerdiği vitaminlerle oldukça faydalıdır. Yararlı karbonhidratlar içerdiği için vücudu sağlıklı biçimde tok tutar. Bu durum şeker ihtiyacını ortadan kaldırarak sağlıklı diyet yapmayı sağlar. Amino asit grubundan triptofan maddesi iğdenin yapısı içinde bulunur. İğdedeki bu madde serotonin sentezinde bulunarak, mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin salgılatır. Kişiyi canlı, zinde ve enerjik hissettirir. Kozmetik sanayinde iğde çekirdekleri etanol maddesi içerdiği için   İğdenin tıbbi pek çok faydası vardır. Örneğin çiçekleri tetanoz aşısının üretiminde kullanılır. İğde meyvesi mide bulantısı ve kusmaya iyi gelir. Sarılık, astım ve şişmanlık tedavisinde iğde meyvesi ve yaprakları kullanılır. Maddeler halinde yazmak gerekirse; ·       Ateş düşürücüdür. ·       Ağrı kesicidir. ·       Anti romatizmaldir. ·       Kas gevşetici ·       İçerdiği triptofan maddesi serotonin sentezi sağlar. ·       Tüm enfeksiyonlara karşı bağışıklık sistemini güçlendirir. ·       İğde cilde faydaları gözenekleri sıkılaştırıp cildi pürüzsüzleştirir. ·       Depresyona iyi gelir. ·       Üre döngüsündeki azotları ayırır. ·       Ülser tedavisinde faydalıdır.

İğde Nelere İyi Gelir?

İğde neye iyi gelir sorusu sıkça sorulmaktadır.  Vücuda gerekli vitamin ve mineralleri sağlamanın dışında pek çok hastalığı önlemekte ve tedavisine hızlandırmaktadır. Meyve ve çiçekleri tonik olarak kullanılır. Ciltte azalan kolajen miktarını arttırarak cilt görüntüsünde gençleşme sağlar. Özellikle idrar yolları ve üniner sistem hastalıklarına iyi gelmektedir. ·       Meyvesi ve çiçekleri tonik olarak kullanılırsa cilt sorunlarına iyi gelir, cildi gençleştirir. ·       Üriner hastalıklara iyi gelir. ·       İdrar yolu enfeskiyonu ·       İdrar kesesi iltihabı ·       Prostat ·       Böbrek çanağı iltihabı ·       Böbrek hastalıkları ·       Ödemler ·       Kolik böbrek ağrısı ·       Sarılık ·       Astım gibi hastalıkların tedavisinde iğde iyi gelir.

İğde İçindeki Vitaminler ve Mineraller

İğde, A, B, B1 ve C vitaminleri içerir. Flavonoid, terpenoid bileşikler, saponinler, glikoz, fruktoz, fenolik asit, kafeik asit, tanenler, karotenoidler, amino asitler içerir. İğde, çözünebilir şekerler, uçucu yağlar, vitamin ve mineraller bakımından oldukça zengindir. İğde meyvesi içindeki mineraller potasyum, sodyum, fosfor ve kalsiyumdur. İğde yaprağı içindeki mineraller, çinko, kadmiyum, kobalt, krom, demir ve bakırdır. Bu nedenle yapraklarını demleyerek çay olarak tüketmek demir eksikliğine iyi gelmektedir.

İğde Kalorisi

100 gram iğde %12 protein, %27 glikoz, %22 fruktoz, %4,65 askorbik asit içerir. Potasyum, 8504 mg/kg, sodyum 1731 mg/kg, fosfor 635 mg/kg oranında iğdede bulunmaktadır. 100 gram iğde 118 kalori olarak hesaplanır.

İğde Zararları

İğde, 80-100 yıl yaşayabilen uzun ömürlü bir bitkidir. İğdenin zararları olup olamadığı merak edilir. İçindeki lifli gıdaya herhangi bir alerjiniz yoksa iğdenin zararı bulunmaz. İğdede şeker var mı, sorusunun yanıtı pek çok meyvede olduğu gibi iğde de glikoz ve fruktoz var. Bu yüzden diyabet hastaları günde 10 adetten fazla tüketirse kan şekeri için zararlı olabilir. Ancak 10 adetin altında tüketmenin kimse için bir zararı yoktur. 18113