Kene Kaynaklı Ensefalit Nasıl Bulaşır, Belirtileri ve Tedavisi Nasıldır?

Kene Kaynaklı Ensefalit

Kene kaynaklı ensefalit virüsleri dünya genelinde halk sağlığını tehdit eden bir sorundur. Flaviviridae ve reoviridae ailesinde yer alan bu virüsler, enfekte olmuş kenelerin ısırmasıyla hayvandan hayvana ve kenelerden insanlara bulaşmaktadır.

Bu içerikte ve Kene Kene Kaynaklı Ensefalit Ensefalit Bulaşma yolları Belirtiler Tedavi Hastal detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

Kene kaynaklı ensefalit virüsü Avrupa ve Asya’da görülen nörolojik enfeksiyonların en ciddi olanıdır. TBEV’in vektörleri Ixodes cinsi sert yapılı keneler, küçük rodent türündendir. Kene ensefaliti ülkemizde de çok fazla görülen bu virüs olup, bu virüs kaynaklı ölümler yaşanmaktadır.

Kene ensefaliti (Tick-borne encephalitis; TBE) santral sinir sisteminin viral bir enfeksiyonudur.

Kene Hastalığı İnsanlara Nasıl Bulaşır?

Kene hastalığı, virüsü taşıyan lxodes türü enfekte olmuş kenelerin vücuda tutunmasıyla olur. Nadir görülse de çiğ süt (özellikle keçi sütü) veya süt ürünleri tüketimi ile de bulaşma gerçekleşebilmektedir.

Laboratuvar çalışmaları sırasında bulaşma riski olan bir virüs değildir. Hastalık insanlara nasıl bulaşır sorusuna bu şekilde cevap verebilirken, insandan insana bulaşmanın görülmediğini de söyleyebiliriz.

Kene Hastalığının Belirtileri Kaç Gün İçinde Ortaya Çıkar?

Enfekte olmuş kene tarafından ısırıldıktan sonra hastalığın belirtileri kaç gün içinde ortaya çıkar derseniz, bir ile dört hafta sonra; baş ağrısı, letarji, ateş ve eklem ağrısı gibi grip benzeri şikayetler ile ortaya çıktığı görülmektedir. Kene vakaları çoğunlukla bu semptomları yaşar. Bazı hastalar ise bu tip belirtiler göstermezler.

Hastalığın seyrine göre oluşan yeni dalga sonucu meningoensefalite ( Beyin zarları ve beynin enfeksiyon sonucu enflamasyonu) gerçekleşir. Bu durum sonucunda baş ağrısı, ışığa karşı aşırı hassasiyet, baş dönmesi, yürümede zorluk gibi sıkıntılar ortaya çıkmaktadır.

Kene Kaynaklı Ensefalit Nerelerde Görülmektedir?

Kene kaynaklı ensefalit dünyada Avrupa, Rusya ve Uzak Doğuda yaygın olarak görülmektedir. Kene hastalıkları, her yıl binlerce ağır nörolojik vakaya yol açan bir hastalıktır.

Kene Kaynaklı Ensefalit Açısından Kimler Risk Altındadır?

Kene ensefaliti, genellikle hastalığın görüldüğü bölgelerde kene aktivitesinin yüksek olduğu mart ve ekim ayları arasında görülmektedir. Kırsal, tarımsal alanlarda veya ormanlık bölgelerde yaşayanlar, çalışanlar ve bu bölgelere seyahat edenlerde kene kaynaklı ensefaliti görülmektedir.

Kene Hastalığın Belirtileri Nelerdir?

Kene tutunması sonucu virüsün bulaşma riski olan kişilerde hastalığın belirtileri nelerdir diye bir araştırma yaptığımızda; ateş, kas ağrısı, yorgunluk, iştah kaybı, baş ağrısı, bulantı ve kusma görülmektedir.

Bu bahsettiğimiz belirtiler genel olarak rastlanan belirtiler olması sebebiyle en yaygın olanlarıdır. Kişilerin %20-30’unda beyin ve omurilik tutulumu, bilinç kaybı, duyu bozuklukları görülebilir. Bu aşamadaki hastaların %1’i hayatını kaybetmektedir.

Hastalığın seyri ise şu şekildedir: İki-dört gün devam eden ateş, halsizlik, artralji, miyalji, baş ağrısı gibi gribal semptomlardan sonra ortalama bir haftalık aldatıcı bir iyileşme dönemi ve sonrasında gerçekleşen menenjit, ensefalit, miyelit veya radikülit.

Kene Kaynaklı Ensefalit Hastalığının Tanısı Nasıl Konur?

Birçok kişi belirtileri gösterdiğinde risk altında olduğunu düşünerek hastaneye gitmektedir. Hastane koşullarında hastalığın tanısı şu şekilde konur:

Kişi daha önce TBE aşısı yaptırmamış ise;

·       Serumda IgM pozitif çıkar veya 2-4 hafta sonra alınan serum örneğinde IgG titresinde 4 kat artış görülür.

·        BOS’ta spesifik IgM veya IgG tipi antikorlar saptanır.

·       BOS, serum veya dokuda RT-PCR yöntemiyle TBE-RNA’sı saptanır.

Kene Hastalığının Tedavisi Var Mıdır?

Hastanın klinik muayenesi sonrasında, kan ve BOS ( beyin omurilik sıvısı) tetkikleri ile tanı konur. Hastalığın tedavisi var mıdır sorusuna en doğru cevap şu şekilde verilebilir: Özel bir tedavisi olmamakla birlikte, hastadaki semptomlara yönelik bir kene tedavisi uygulanmaktadır.

Kene Hastalığından Korunmak İçin Ne Yapılmalıdır?

Kene kaynaklı ensefalitten korunmak için aşı vurulmalıdır. Bu aşı her ülkede bulunmadığı için riskli bölgelere gitmeden önce aşıyı mutlaka edinmeniz gerekmektedir. Kanada ve Avrupa ülkelerinde bulunmaktadır.

Riskli bölgelere gidecek olanlar seyahat öncesi mutlaka aşıyı yaptırmalıdır. Seyahat dışında aşıyı yaptırması gereken kişiler:  çiftlik ve ormanlık alanlarda kamp yapacak veya çalışacak olanlar, uzun süre TBE’nin görüldüğü ülkelerde yaşayacak olanlardır.

Kene kaynaklı ensefalit aşısı, kene kaynaklı ensefaliti (TBE) önlemek için kullanılan bir aşıdır. Aşıyı yaptıran kişilerin% 87’sinden fazlası virüse karşı bağışıklık geliştirir. Bilinmesi gereken en önemli nokta aşı enfekte bir kenenin ısırmasından sonra faydalı değildir. Öncesinde aşıyı yaptırmış olmak gerekmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), hastalığın yaygın olarak görüldüğü alanlarda bütün insanların bağışıklık kazanması adına aşıyı yaptırmalarını önermektedir. Böyle bir risk yoksa aşının keyfi durumlarda yaptırılması gereksizdir.

Aşı 3 doz ve ardından 3-5 yıl arayla ek dozlar şeklinde yapılmalıdır. Aşının formülasyonundan ötürü 3 yaşından sonra uygulanması uygun görülmektedir.

Aşı gereken durumlarda hamileliğin olduğu durumlarda da güvenle kullanılabilir. Ciddi yan etkileri olmayan aşının, anne karnındaki bebeğe ya da anneye bir zararı yoktur. Nadiren ateş, aşının yapıldığı bölgede kızarıklık ve ağrı gibi durumlar yaşanabilir.

Hastalıktan korunmak için ne yapılmalıdır sorusunun cevabı aşağıdaki gibidir:

·        Günlük pastörize ürünler tüketilmelidir (süt, peynir gibi).

·        Kene ısırıklarına maruz kalmamak için korunma önlemleri alınmalıdır.

·        Uzun kollu gömlek, pantolon giyerek ve şapka takarak vücudun saldırıya açık alanları kapatılmalıdır. Isırıktan korunmak için; gömlek pantolonun içine, pantolon ise çorabın içine konmalıdır. Açık ayakkabı giyilmemelidir.

·        Yüksek otlar, çimler ve yaprakların olduğu alanlardan uzak durulmalıdır. Ormanlık alanlar yerine merkezdeki yürüyüş parkurları tercih edilmelidir.

·        Birkaç saat sürecek korunma için, içeriğinde %20 ve üzerinde DEET bulunan kovucu ilaçlar kullanılmalıdır.

·        Korunmaya yönelik kullanacağınız ilaçların kullanma talimatı dikkate okunmalı ve doğru şekilde uygulanmalıdır.

·        Cilde önce güneş koruyucu, sonra kovucu ilaçlar uygulanmalıdır.

·        Böcek kovucu ilaçların çocuklara uygulanması konusundaki talimatları iyice okunmalıdır. Uygulama sırasında el, göz, ağız ve burun çevresine bulaşmamasına dikkat edilmelidir.

·        Permethrin uygulanmış giysi, çizme ve çadır kullanılmalıdır. Bu koruyucu madde yüzeyde koruma sağlar ve defalarca yıkansa da koruma etkisini kaybetmez. Permethrin uygulanmış ürünleri kullanımında, kullanma talimatı özenle okunmalıdır.

Kene Nasıl Çıkarılır?

Öncelikle kene ısırması ihtimali söz konusu olan bir gezi sonrasında şunlar yapılmalıdır:

-Kapalı alana geldikten sonra mümkün olan en kısa sürede duş alınmalı veya banyo yapılmalıdır.

-Vücudun her yeri kontrol edilmelidir (koltuk altları, kulak çevresi ve içi, göbek çukuru, diz arkaları, bacak araları, bel çevresi ve özellikle de saç ve saçlı deri). Bu işlemi tam olarak yapabilmek adına ön ve arka için boy aynası kullanılmalıdır.

-Çocuklar çok dikkatli kontrol edilmelidir.

-Evcil hayvanlar ve eşyalar detaylı incelenmelidir.

-Dış mekân malzeme ve giysileri de kontrol edilmelidir.

Seyahat sonrası kişi kendini gözlemlemeli ateş, halsizlik gibi belirtiler gösteriyorsa mutlaka doktora başvurmalıdır.

Kene Vücuttan Nasıl Çıkarılır?

Vücudunuzda keneyi gördüğünüz takdirde, düzgün bir şekilde çıkarmak çok önemlidir. Yapacağınız bir hata kenenin virüsün bulaşma riskini arttıracaktır.

Vücuduna kene tutunan kişi hiç vakit kaybetmeden keneyi olması gerektiği gibi çıkarmaya çalışmalıdır. Kene nasıl çıkarılır derseniz, çıplak el ile dokunmamak şartıyla, kene vücuda tutunduğu yerden uygun bir malzeme yardımı ile çıkarılmalıdır.

Kene çıkarıldıktan sonra bölgeye tentürdiyot gibi antiseptik bir solüsyon sürülmelidir. Kene çıkarılamayacak gibiyse en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Kene ne kadar erken çıkarılırsa hastalığın bulaşma riski o kadar azalacaktır.

Vücuduna kene tutunan kişiler çıkardıktan sonraki günlerde halsizlik, iştahsızlık, ateş, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma veya ishal gibi belirtiler yaşarlarsa hemen doktora başvurmalıdırlar.

25473